Semantyka dźwięku w „Piotrusiu” Leo Lipskiego

The article analyzes the image of the phonic space presented in Leo Lipski’s Piotruś [Little Peter]. A characteristic quality of this audiosphere, perceived by the title hero-narrator, is a mutual permeation of sounds being part of the natural world with those generated directly by people and their daily activities, including the ones which might be treated as a figment of Piotruś’s disordered imagination. The noise caused by the everyday life of the inhabitants of Tel Aviv (suggesting both vitality and violence) is opposed to the silence of the night which forms the background to the softest natural sounds. However, the soundscape presented in the novel clearly refers to semantics that goes beyond the purely aural experiences. While the incomplete silence converges with the impression of calmness, intimacy and the natural beauty, the total absence of sound, evoked at the ending of the novel, denotes stillness, emptiness, nothingness and death.Tematem artykułu jest przestrzeń foniczna ukazana w Piotrusiu Leo Lipskiego i będąca przedmiotem słuchowej percepcji tytułowego bohatera-narratora. Jej charakterystyczną cechą jest wzajemne przenikanie się dźwięków pochodzących zarówno ze świata natury, jak i ze świata ludzkiego, w tym także tych, które mają charakter słuchowych halucynacji Piotrusia. Hałas nieodłącznie związany z codzienną aktywnością mieszkańców Tel Awiwu (a sygnalizujący zarówno witalność, jak i przemoc), przeciwstawiony zostaje nocnej ciszy, która staje się tłem dla nawet najlżejszych dźwięków pochodzących ze świata przyrody. Niemniej jednak pejzaż dźwiękowy, ukazany w prozie Lipskiego, nawiązuje do semantyki, która wyraźnie wykracza poza czysto słuchowe doświadczenie. Podczas gdy cisza, przerywana łagodnym szelestem bądź szmerem, łączy się z poczuciem spokoju, intymności oraz piękna natury, przywołany w zakończeniu powieści całkowity brak dźwięków sygnalizuje martwotę, pustkę, nicość i śmierć